RUMUNIA: GRAŃ FOGARASZY + MOLDOVEANU - trekking z namiotem na ponad 2000 m n.p.m. [informacje podstawowe i praktyczne]

Marzysz o wędrówce po górach przypominających Tatry, lecz dających możliwość biwakowania? Pomyśl zatem o Górach Fogaraskich znajdujących się w Rumunii. Czeka Cię trekking na ponad 2000 m n.p.m. Fragment długodystansowego szlaku E8 oznakowanego czerwonym paskiem przebiega przez główny grzbiet tych gór i rozciąga się na odległość około 70 km. To także możliwość zdobycia do Korony Europy najwyższego szczytu Rumunii - Moldoveanu 2544 m n.p.m.

Jest kilka takich graniowych szlaków/tras długodystansowych w Europie, którym nadałabym etykietę "must do" czyli "do zrobienia" chociaż raz w życiu. Na większości z nich największego smaczka dodaje jeszcze niesiony na plecach namiot i biwakowanie co dzień w nowym miejscu. Do tego grona bezapelacyjnie zaliczam Grań Niżnych Tatr (Słowacja), a od teraz również Grań Fogaraszy (Rumunia).

W poście znajdziesz podstawowe i praktyczne informacje związane z przejściem Grani Fogaraszy, naszą logistykę, koszty oraz sprzęt, który ze sobą zabraliśmy.

RUMUNIA - informacje podstawowe 

• Kraj w południowo-wschodniej części Europy, z dostępem do Morza Czarnego. Stolicą i jednocześnie największym miastem jest Bukareszt. Od 1 stycznia 2007 roku Rumunia jest członkiem Unii Europejskiej, natomiast w strefie Schengen od 1 stycznia 2025 r. Do Rumunii wjedziemy na  ważnym paszporcie lub dowodzie osobistym. 
• Walutą jest lej (RON). 1 RON to niecały 1 PLN. 1 lej rumuński dzieli się na 100 bani. Rumuńskie banknoty są bardzo kolorowe i plastikowe. 😀 Nie w każdym polskim kantorze jest dostępna rumuńska waluta. Podczas naszego wyjazdu, udało się zdobyć leje w katowickim kantorze na dworcu kolejowym (akurat tam mieliśmy przesiadkę).
• Płatność kartą w turystycznych i dużych miastach jest powszechna i dostępna.
• Stolicą Rumunii jest Bukareszt. Z rejonu Gór Fogaraskich do stolicy jest około 200 km.
• Dostęp do Internetu w ramach danych komórkowych bezproblemowy (kraj należący do UE 👌).
• Język rumuński to w brzmieniu przypominający mieszankę włoskiego, francuskiego i hiszpańskiego. Z młodym pokoleniem dogadamy się bez problemu po angielsku, ale już z żyjącymi wysoko w górach pasterzami owiec jedynie w ich ojczystym języku.
• Strefa czasowa: +1h względem czasu polskiego.
• Najpopularniejsze pasma górskie w Rumunii to: Góry Fogaraskie, Góry Rodniańskie, Bucegi.
• Duże miasta znajdujące się w pobliżu Gór Fogaraskich to Braszów oraz Sybin.
• Jeśli planujemy dotrzeć w Fogarasze pociągiem bądź przemieszczać się w ten sposób po Rumunii, dobrze przyjrzyjmy się rozkładowym czasom przejazdów - podróż koleją nawet na niewielkim dystansie potrafi tu trwać bardzo długo! Zły stan torów i często jednotorowe linie z mijankami powodują, że kolej nie jest tu sposobem na szybkie przemieszczanie się.

DOJAZD DO RUMUNII

• AUTEM - najbliżej do Rumuni mają mieszkańcy wschodniej Polski. Z województwa podkarpackiego dla przykładu, z Rzeszowa do granicy z Rumunią dzieli około 350 km (przejazd płatnymi autostradami przez Słowację oraz Węgry), ale już w rejon Gór Fogaraskich jest to ponad 800 km. Ogólnie w Rumunii jest stosunkowo mała ilość autostrad.
• SAMOLOTEM - loty do Rumunii prowadzi nasz polski przewoźnik LOT oraz w zależności od sezonu, czasem otwierane są połączenia przez tanie linie lotnicze WizzAir z Polski lub innych krajów europejskich.
• POCIĄGIEM - przewoźnikiem narodowym jest CFR (Societatea Nationale a Cailor Ferate Române). Strona internetowa: www.cfr.ro. Natomiast na stronie www.cfrcalatori.ro bądź www.mersultrenurilor.infofer.ro/ro-RO/Itineraries znajdują się wyszukiwarki połączeń. Nie ma bezpośredniego połączenia kolejowego z Polski do Rumunii (stan na 2023 r.).
• AUTOBUSEM - przewoźnik Flixbus oferuje połączenia na całą Europę. My skorzystaliśmy właśnie z tej opcji transportu. W 2023 roku obowiązywało nawet bezpośrednie połączenie z Polski do Rumunii. W drodze powrotnej ze względu na termin oraz godzinę zdecydowaliśmy się na podróż z przesiadką w Budapeszcie. Nasza podróż wyglądała następująco: Katowice - Brașov (pl. Braszów), powrót: Sibiu (pl. Sybin) - Budapeszt; Budapeszt- Wrocław. W takiej podróży trzeba się jednak również liczyć z wielogodzinnym pobytem w autobusie - to wyższa szkoła jazdy😉 . Podróż zajmuje około 24h. Strona internetowa przewoźnika Flixbus: www.flixbus.pl.

KUCHNIA RUMUŃSKA

Oczywiście kwestia jedzenia na wszelkich wyjazdach jest bardzo ważna. Mnie osobiście zawsze najbardziej ciekawi tradycyjna kuchnia danego kraju. Jakich pozycji w menu należy zatem szukać, by wiedzieć, że jemy coś typowo rumuńskiego? Oto kilka nazw, które trochę pomogą w złożeniu dobrego zamówienia:

• cascaval - najbardziej popularny żółty ser rumuński
• papanași - podawane na ciepło, serowe pączki
• bryndza - biały, miękki, podpuszczkowy ser z mleka owczego
• zacuscă (zakuszka) - pasta z pieczonych warzyw, najczęściej z bakłażana i pomidora
• mititei/micu - podłużne, grillowane kiełbaski z mięsem mielonym bez skóry
• kołacz - słodkie ciasto z różnego rodzaju posypką wypiekane na drewnianym wałku
• țuică - śliwowica
• ciorbă -  zupa o charakterystycznym kwaśnym smaku
• mamaliga (mamałyga) - narodowa rumuńska potrawa, z mąki albo kaszy kukurydzianej (pierwotnie z gryczanej), często podawana z kwaśną śmietaną i bryndzą
• sarmale - rumuńskie gołąbki z kiszonej kapusty

Ogólnie kuchnia rumuńska uważana jest za tłustą, ale treściwą. Śniadanie jest najważniejszym posiłkiem dnia, co widać po objętości serwowanej na talerzu. Najczęściej skomponowane jest z dużej ilości jajek i warzyw.

SŁOWNICZEK POLSKO-RUMUŃSKI

• Cześć - Salut, Bună
• Dzień dobry - Buna dimineata /buna diminata/
• Do widzenia - La revedere
• Dziękuję - Mulțumesc /multumesk/
• Smacznego! -Poftă bună!
• góry - munţi
• przełęcz - trece, Șaua
• szlak turystyczny - carare
• burza - furtună
• deszcz - ploaie
• pogoda - vreme
• schronisko - cabana /kabana/
• woda - apă
• źródło wody - sursa de apa
• schron - refugiu /refudżu/
• pomocy! ajutor! /ażutor/
• jezioro - lacul 

GÓRY FOGARASKIE - INFORMACJE PODSTAWOWE

• Inaczej nazywane: Fogaraszami, Fagaraszami, a po rumuńsku Munții Făgăraș.
• Fogarasze położone są w środkowej części Rumunii. To najwyższe pasmo górskie tego kraju.
• To drugie po Tatrach najwyższe pasmo w Karpatach.
• W Górach Fogaraskich występują duże wysokości względne. Deniwelacja często przekracza 2000 m pomiędzy najwyższymi szczytami a dnem doliny!
• Brak ścisłej ochrony obszaru pod kątem przyrodniczym.
• Głównym szlakiem turystycznym jest Banda Roșie, czyli czerwony szlak.

Obszar Gór Fogaraskich.

• 50% europejskiej populacji niedźwiedzia brunatnego żyje w Rumunii (bez uwzględnienia Rosji i Ukrainy), głównie w Górach Fogaraskich.
• Najwyższe szczyty to Moldovenau (2544 m n.p.m.), Negoiu (2535 m n.p.m.), Viștea Mare (2527 m n.p.m.). Wszystkie do zdobycia w ramach przejścia głównej grani.
• W okresie zimowym góry te stanowią spore wyzwanie. Panują w nich wtedy naprawdę surowe warunki.
• Rozciągnięte są pomiędzy dwoma większymi miastami: Braszowem oraz Sybinem.
• W górach jest prowadzony intensywny wypas owiec, co należy mieć na uwadze przy pozyskiwaniu wody ze źródeł.

Stado owiec spotkane na szlaku.

• Środkowa część masywu Fogaraszy jest najwyższa oraz najbardziej skalista. Ogólnie stoki północne są bardziej strome, z wieloma urwiskami, natomiast południowe stoki przedstawiają  łagodniejsze oblicze.
• Główna grań ciągnąca się na około 70 km w kierunku równoleżnikowym ma charakter wysokogórski, a na odcinku 45 km nie obniża się poniżej 2000 m n.p.m.!
• Bardzo ciekawą i popularną atrakcją jest szosa Transfogaraska, która przecina te góry z północy na południe. Droga została wybudowana w latach 60. i 70. XX w.  i liczy 90 km. W swoim najwyżej położonym punkcie osiąga wysokość 2340 m n.p.m.! Dodatkowo w rejonie jeziora Balea znajduje się ponad 800-metrowy tunel. Trasa otwarta jest tylko w sezonie letnim.

Jezioro Bâlea przy szosie Transfogaraskiej.

• W Fogaraszach jest kilka schronisk, ale położonych dużo niżej od głównego przebiegu grani. Najwyżej położnym jest Cabana Podragu 2136 m n.p.m.

• SCHRONISKA na obszarze GÓR FOGARASKICH:
• Cabana Negoiu 
• Cabana Bâlea Lac
• Cabana Turnuri
• Cabana Podragu
• Cabana Bârcaciu

• OZNAKOWANIE SZLAKÓW - szlaki w Rumunii są znakowane zupełnie inaczej niż w Polsce.  Szlaki znakowane są jednym z trzech kolorów — czerwonym, niebieskim lub żółtym oraz w czterech różnych kształtach - pionowym paskiem,  krzyżykiem, kółkiem lub trójkątem. Czyli dla przykładu: szlak przebiegający przez Grań Fogaraszy jest oznakowany czerwonym paskiem. Turystyka w Rumunii bardzo się rozwija, co dało się zauważyć podczas naszej wędrówki. Niejednokrotnie spotykaliśmy świeże tablice kierunkowe, a nawet postawione nowe schrony dla turystów z wyposażeniem na miarę obecnych czasów! 

1. Oznakowanie szlaku w terenie. 2. Tablice kierunkowe z podanymi czasami przejścia. 3. Przykład nowego schronu na Grani Fogaraszy.

• Na przejście całej Grani Fogaraszy trzeba liczyć 5 - 7 dni. Dystans do przemierzenia to około 92 km. Idąc w kierunku Zărnești → Turnu Roșu (wschód → zachód) do pokonania jest ok ↑ 5135 m i ↓5566 m. Najniżej położonym punktem na trasie jest Turnu Roșu (415 m n.p.m.), natomiast najwyższym szczyt Moldoveanu 2545 m n.p.m. (w przypadku chęci wejścia dodatkowo na najwyższy szczyt Rumunii) / Negoiu 2535 m n.p.m. (bezpośrednio w przebiegu szlaku).

Propozycja przejścia Grani Fogaraszy w kierunku Zărnești → Turnu Roșu (wschód → zachód). Na mapie zaznaczone potencjalne źródła wody, schrony samoobsługowe oraz schroniska górskie w niedalekim oddaleniu od przebiegu głównej grani.

• Na dwóch fragmentach grani ze względu na większe trudności występują metalowe ułatwienia w postaci lin, prętów i klamer:

1. Odcinek pomiędzy szczytem Negoiu (2535 m)  i  Șerbotă  (2331 m). Możliwość obejścia szlakiem żółtym. 

Odcinek z łańcuchami na mapie pomiędzy szczytem Negoiu i  Șerbotă.

Widok na najtrudniejszy odcinek grani. Zejście ze szczytu Negoiu w stronę szczytu Șerbotă.

Odcinek pomiędzy szczytem Negoiu (2535 m)  i  Șerbotă  (2331 m). W moim odczuciu ten konkretny punkt jest najbardziej wymagający. Przymocowana taśma do łańcucha bardzo ułatwia pokonanie trudności, zwłaszcza osobom o niższym wzroście.

Pochyła płyta ubezpieczona łańcuchem.

2. Odcinek pomiędzy Saua Garbovei Vest - Lacul Aurig (brak możliwości obejścia w pobliżu występujących trudności).

Odcinek z łańcuchami na mapie pomiędzy Saua Garbovei Vest - Lacul Aurig.

Odcinek pomiędzy Saua Garbovei Vest - Lacul Aurig .

PRZYDATNE APLIKACJE

Na otwartej przestrzeni Grani Fogaraszy jest bardzo dobry zasięg komórkowy oraz internetowy. Na niektórych odcinkach występuje jedynie chwilowy zanik. To duży komfort dla całego przedsięwzięcia, gdyż dużo łatwiej jest dostosowywać plany do prognozy pogody. Aplikacje które używałam:

• VENTUSKY - pomocny radar opadów oraz wyładowań atmosferycznych
• YR.NO , METEOBLUE - prognoza pogody
• MAPY.CZ - mapy całego świata, instalacja mapy offline dla obszaru Gór Fogaraskich
• SALVAMONT - aplikacja Narodowego Stowarzyszenia Ratowników Górskich w Rumunii
• FLIXBUS bądź inne aplikacje przewoźników, z których dane jest nam korzystać (oczywiście jeżeli takie są)
• BOLT - w Rumunii bardzo dobrze funkcjonują tego typu usługi przewozowe.

PRZYDATNE PORTALE ORAZ STRONY

• CARPATI.ORG - obszerny portal informacyjny
• SALVAMONT ROMANIA  - strona  Krajowego Stowarzyszenia Ratowników Górskich z Rumunii
• SALVAMONT ROMANIA FACEBOOK - strona na Facebooku Krajowego Stowarzyszenia Ratowników Górskich z Rumunii
• Asociația Montană Carpați strona -  oficjalna strona Stowarzyszenia Górskiego Karpaty (AMC)
• Asociația Montană Carpați Facebook - oficjalna strona na Facebooku Stowarzyszenia Górskiego Karpaty (AMC)

BEZPIECZEŃSTWO

W górach Rumunii zamieszkuje spora ilość niedźwiedzi brunatnych, co stało się obecnie dość dużym problemem, również dla mieszkańców podgórskich miast, gdyż te drapieżniki coraz częściej opuszczają swoje naturalne środowisko. Niestety ludzie też przyczyniają się do nietypowego zachowania tych dzikich zwierząt. Dla przykładu, na bardzo popularnej, wysoko poprowadzonej drodze Transfogaraskiej,  ludzie dla lepszego zdjęcia czy filmiku sami zwabiają te zwierzęta, rzucając im jedzenie. 

Osobiście podczas przejścia Grani Fogaraszy nie spotkaliśmy ani jednego niedźwiedzia, ale spotkaliśmy jego odchody,  dokładnie na szlaku! Wymiary robiły wrażenie! Ich lokalizacja była typowa do najczęstszego  przebywania tych zwierząt - w lesie, z dużą ilością krzewów. 

W jaki sposób zabezpieczyć się na spotkanie z niedźwiedziem?  Rozważaliśmy zakup różnych wynalazków, ale ostatecznie na nic się nie zdecydowaliśmy. Staraliśmy się po prostu  stosować do kilku zasad. Na "odludnych", zazwyczaj zalesionych fragmentach szlaku być po prostu głośnym. Rozmowa, mocne stukanie kijkami o podłoże dawały sygnał o naszej obecności. Mając na sobie też plecaki, idąc w zwartej grupie stajemy się więksi i bardziej widoczni. Fragmenty szlaku prowadzące w lesie, planowaliśmy przechodzić za dnia, natomiast biwakować tylko i wyłącznie powyżej granicy lasu (najlepiej na grani). No i przede wszystkim - trzymać się tylko i wyłącznie szlaków! Jeżeli chodzi o przechowywanie jedzenia, my używaliśmy liofilizatów, które w miarę możliwości można szczelnie zamknąć. Gdy nasz worek ze śmieciami był już sporych rozmiarów, na ostatnim biwaku schowaliśmy go na noc w oddaleniu od namiotu pod stertą kamieni. Co ciekawe, rano gdy chcieliśmy je zabrać, zastaliśmy pobojowisko. Prawdopodobnie w nocy chciał się do nich dobrać jakiś zwierz, raczej pies pasterski aniżeli niedźwiedź (przynajmniej takie są nasze przypuszczenia).

Nie każda czarna duża kulka na horyzoncie to niedźwiedź! Bardzo mylny to może być widok, gdyż na Grani Fogaraszy spotkamy wiele stad owiec pilnowanych przez duże psy pasterskie, które naprawdę z daleka swoim kształtem i kolorem przypominają niedźwiedzia!

Psy paserskie pilnujące stada owiec mogą z daleka przypominać kształtem niedźwiedzia.

Co zrobić w przypadku spotkania niedźwiedzia?

1. Zachowaj spokój i nie panikuj.

2 .Nie zbliżaj się do niedźwiedzia.

3. Wycofaj się cicho i powoli - nie biegnij!

4. Podczas bliskiego spotkania nie patrz drapieżnikowi w oczy (dla zwierzęcia to sygnał agresji).

5. Gdy widzisz, że dojdzie do bezpośredniego ataku, postaraj się odwrócić uwagę niedźwiedzia, kładąc przed sobą jakiś przedmiot (plecak, kurtkę, coś znacznego).

6. W przypadku, kiedy to nie pomoże połóż się na brzuchu lub w pozycji embrionalnej. Rękami osłaniaj szyję i głowę. Kiedy atak ustanie, pozostań w pozycji leżącej i poczekaj aż niedźwiedź oddali się definitywnie.

źródło: www.gov.pl

Szperając w Internecie na temat miśków, znalazłam również jeszcze takie informacje, że podobno nie lubią światła, metalicznych dźwięków, ognia (flary).

A może gaz na niedźwiedzie? Osobiście rozważałam zakup, ale ostatecznie nie zdecydowałam się (być może popełniłam głupotę). Trzeba jednak pamiętać, że musi to być dedykowany spray na niedźwiedzie, aby swoim zasięgiem i dawką był w stanie danego osobnika zniechęcić do dalszego kontaktu z nami.

Największym zagrożeniem w okresie letnim są burze. Będąc kilka dni w wysokogórskim terenie należy mieć opracowane drogi ucieczki oraz lokalizacje najbliższych schronów. Warto mieć również opracowane potencjalne lokalizacje źródeł wody!

Ubezpieczenie w razie wypadku warto mieć w każdej podróży. Rumunia jest w Unii Europejskiej, stąd karta EKUZ, czyli Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego jest honorowana. EKUZ potwierdza Twoje prawo do bezpłatnego leczenia w każdym innym niż Twoje państwie UE. Ratownictwo górskie w Rumunii jest płatne, więc warto mieć ubezpieczenie obejmujące tzw. sporty wysokiego ryzyka.

• PZU Bezpieczny Powrót
• Alpenverein
• Karta EKUZ

NUMER ALARMOWY SALVAMONT 078 2582 6668

GRAŃ FOGARASZY by Skadi - plan, koszty, wskazówki

• Grań Fogaraszy na 2 os. wyniosła w sumie około 5 tys. zł (2023 r.). W tym koszcie ujęty jest zakup biletów autobusowych przewoźnika Flixbus (Polska - Rumunia; Rumunia- Polska) - ok 1500 zł, zakup tzw. Zestawu Ratunkowego na 10 dni od LYOFOOD, które pokryło na 5 dni nasze osobiste zabezpieczenie żywieniowe (na każdy dzień racja żywieniowa składała się ze śniadania, zupy, dania głównego oraz deseru) - ok 1000 zł. Tym sposobem praktycznie zdjęliśmy z siebie temat wymyślania co będziemy jeść na szlaku, warto też wspomnieć o niesieniu na plecach dużo mniejszych i lżejszych gabarytów. Pozostała kwota, około 1500 zł została wydana na kilka noclegów cywilizowanych, przejazd Boltem na trasie Braszów - Zărnești, kilka wizyt w knajpach bądź zakupy w sklepach spożywczych. W cenie nie ujęto kosztów ubezpieczenia, sprzętu górskiego jak odzież, sprzęt biwakowy itp., kilku awaryjnych dań liofilizowanych, które mieliśmy w naszych domowych zapasach oraz zakupionych jeszcze w Polsce drobnych przekąsek. 

• Jak dostać się na start oraz wydostać się z mety Grani Fogaraszy?
• Zărnești (w naszym przypadku miejsce początkowe) - dojazd z Braszowa przy pomocy firmy świadczącej usługi przewozowe. Skorzystaliśmy z Bolta, którym dostaliśmy się na sam koniec wsi gdzie rozpoczynają się szlaki. Do Zărnești można dostać się też pociągiem, np. z Braszowa, jednak dworzec kolejowy jest oddalony do początku szlaku E8 o ponad 10 km. 
• Turnu Roșu (w naszym przypadku miejsce końcowe) - znajduje się czynny przystanek kolejowy, ale  dużo korzystniejsze było podejście drogą  około 3km do dworca kolejowego Podu Olt, gdzie przebiega główna linia kolejowa. Dużo łatwiej jest złapać pociąg jadący w interesującym nas kierunku.

• Moim zdaniem najlepszym rozwiązaniem jest zabranie namiotu na Grań Fogaraszy, gdyż w sezonie letnim (zwłaszcza w terminach weekendowych) schrony samoobsługowe mogą być pełne. Niektóre schrony czyli tzw. refugiul są małe i zjedzone zębem czasu. To się powoli zmienia. Dla przykładu,  w 2023 roku oddano turystom bardzo nowoczesny schron Refugiul Scara, w którym mieliśmy okazję spędzić noc. Budynek jest bardzo nowoczesny i zaopatrzony w podstawowe elementy obecnych czasów, jak np gniazda USB do ładowania smartfonów! Niosąc swój osobisty dach na głową mamy możliwości dostosowywania się do różnych sytuacji jakie możemy mieć na szlaku. Poza tym, to właśnie namiot dodaje najlepszego smaczka tej wędrówce! Na stronie AMC można wesprzeć finansowo utrzymanie schronów. Ogólnie miejsca na nocleg najlepiej planować przy schronach ze względu na możliwość znalezienia kawałka płaskiego terenu jak również bezpieczeństwo.

• Ważnym aspektem jest woda na szlaku. Źródeł występuje na tyle, że chociaż raz dziennie jesteśmy w stanie uzupełnić zapasy. Nie wszystkie zaznaczone na mapie źródła wody są aktywne! Należy bardzo mieć to na uwadze. Niektóre lokalizacje źródeł są w pobliżu przebywania wypasu owiec, stąd wato mieć ze sobą filtr lub tabletki do uzdatniania wody.

• Nasza Grań Fogaraszy dzień po dniu (opis ogólny):
• dzień 1: przejazd z Braszowa do Zărnești przy pomocy Bolta na początek szlaku, przejście szlakiem (głównie podejście) w okolice schronu Refuguil Comisul
• dzień 2: przejście odcinka grani pomiędzy Refuguil Comisul a  Curmătura Zarnei
• dzień 3: przejście odcinka grani pomiędzy Curmătura Zarnei a Refugiul Viștea Mare
• dzień 4: przejście odcinka grani pomiędzy Refugiul Viștea Mare a jeziorem Podu Giurriului (zniszczony schron Refugiul Podu Giurgiului), z dodatkowym wejściem na najwyższy szczyt Rumunii Moldoveanu
• dzień 5: przejście odcinka grani pomiędzy jeziorem Podu Giurriului (zniszczony Refugiul Podu Giurgiului) a Refugiul Călțun. "przecięcie" szosy Transfogaraskiej.
• dzień 6: przejście najtrudniejszego odcinka grani "Negoiu -Serbota" pomiędzy Refugiul Călțun a szczytem Chica Laculu 1648 m n.p.m. (brak schronu).
• dzień 7: zejście z Chica Laculu do Turnu Roșu, przejście na dworzec kolejowy Podu Olt i przejazd pociągiem do Sibiu (Sybin).

Etapy można oczywiście wydłużyć, co finalnie przełoży się na mniej dni spędzonych na grani. Lokalizacje schronów są w taki sposób od siebie oddalone, że umożliwiają planowanie biwaków z zachowaniem mimo wszystko rozsądnego dystansu dziennego.  Nam jednak szczęśliwie pogoda bardzo dopisywała, bilety powrotne do Polski mieliśmy zakupione z dużym marginesem czasu, więc korzystaliśmy z możliwości jak najdłuższego pobytu w Fogaraszach.

• Na większości odcinków grani mogliśmy się cieszyć tylko i wyłącznie swoim towarzystwem. Dziennie na palcach jednej ręki mogliśmy zliczyć spotkanych turystów. Zazwyczaj mieli na sobie duże plecaki co zdradzało ich intencje. Większego zagęszczenia ludzi należy spodziewać się w okolicach najwyższego szczytu Rumunii - Moldoveanu oraz w okolicy Jeziora Bâlea.

• Przejście najtrudniejszych odcinków ubezpieczonych jest możliwe z dużym plecakiem, ale pod warunkiem stabilnej pogody, suchej skały oraz umiejętności poruszania się z użyciem rąk z innym środkiem ciężkości (waga i gabaryt plecaka). Warto rozplanować przejście tego trudnego fragment grani tak, aby mieć jak to tylko możliwe najlżejszy plecak (mniej wody, większość zapasów żywności już zjedzona).

______________________

W przygotowaniu kolejne materiały z serii o Grani Fogaraszy:

• szczegółowa relacja z przejścia dzień po dniu
• lista sprzętu
• film na Youtube

______________________

Hejka, tu Skadi! Jeżeli uważasz, że blog, który prowadzę już od tak wielu lat jest dla Ciebie adresem w Internecie pod którym znajdujesz wartościowe i ciekawe informacje związane z górami, możesz dać mi o tym znać poprzez zostawienie komentarza bądź postawienia mi wirtualnej kawy.